Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6 w diecie psów
ART. SPONSOROWANYOleje, tłuszcze i zawarte w nich kwasy tłuszczowe są niezwykle ważne w psiej diecie. Oprócz dostarczania energii, mają duży wpływ na zdrowie zwierzaka. Z tego względu są często wykorzystywane do łagodzenia objawów różnych chorób.
W organizmie pełnią wiele kluczowych funkcji, m.in.:
W obecnej diecie psów powszechnie i w sporych ilościach występują kwasy tłuszczowe omega-6. Wynika to przede wszystkim z procesu produkcji mięsa. Pasze używane do skarmiania zwierząt rzeźnych są oparte na soi i kukurydzy, które niosą niewiele prekursorów kwasów omega-3. Wyższe zawartości kwasów tłuszczowych omega-3 będą miały zwierzęta, które żywią się zielonkami (m.in. trawą). Co więcej, w karmach komercyjnych często można spotkać dodatki olejów roślinnych- rzepakowy, słonecznikowy, kokosowy, oliwa i inne, które są bogatym źródłem omega-6.
Kwasy tłuszczowe omega-3 mają kilka określeń, z którymi możemy się spotkać:
W wymienionych wyżej skrótach znajduje się informacja o niezbędności kwasów tłuszczowych. Oznacza to, że muszą one znaleźć się w psiej diecie. Co więcej, ma to być forma gotowa danego kwasu tłuszczowego. Dlaczego? Organizm psa nie jest w stanie samodzielnie ich wytworzyć/przekształcić z dostarczanych składników odżywczych (z tzw. prekursorów; dla omega-3 jest to ALA, dla omega-6 to LA, znajdują się one w olejach roślinnych). Suplementacja kwasów omega-3 olejami pochodzącymi z roślin z tego względu się nie sprawdzi.
Do grupy kwasów tłuszczowych omega-3 zaliczane są: ALA (kwas alfalinolenowy, który w organizmie służy głównie jako źródło energii), EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy). Każdy z nich pełni w organizmie konkretne funkcje.
Źródła kwasów tłuszczowych omega-3 w psiej diecie
Najlepiej przyswajalnymi dla psów źródłami kwasów tłuszczowych omega-3 są tłuste ryby morskie, pochodzące z zimnych wód (zawierają więcej EPA; makrela, sardynki, łosoś, śledź, dorsz), ryby z cieplejszych wód (tyńczyk, sardela; zawierają więcej DHA) oraz tłoczone z nich oleje.
Olej z kryla. Kryl to mały skorupiak, przypominający krewetkę. Zamieszkuje wyłącznie najczystsze wody, dzięki czemu ryzyko skażenia produktów otrzymanych z niego metalami ciężkimi jest nikłe. Zawarte w tym oleju kwasy tłuszczowe pochodzą z fosfolipidów (cząsteczek, które w dużej mierze budują błony komórek organizmu), a związane sa z antyoksydantami- głównie astaksantyną, która jednocześnie nadaje olejowi charakterystyczny pomarańczowo-czerwony kolor. To połączenie wyróżnia olej z kryla od innych np. olejów rybich. Dzięki temu szerzej wpływa na ragulację procesów zapalnych w organizmie. Fosfolipidy wspierają regenerację komórek, co jest ważne m.in. przy chorobach wątroby.
Nowozelandzka małża zielona (Perna canaliculus). Niesie prawdziwe bogactwo różnych form (90 rodzajów) kwasów tłuszczowych. Zawiera ona więcej tych składników spośród popularnych olejów rybich, czy tranu. Wysoka zawartość EPA pozwala na osłabianie zapaleń i wynikających z nich objawów zwyrodnień stawów, wspierając jednocześnie proces regeneracji chrząstek. Pozwala to również na ograniczenie stosowania leków niesteroidowych przeciwzapalnych.
Tran. To olej pozyskiwany z wątroby ryb dorszowatych (głównie dorsz atlantycki). Olej z wątroby rekina, halibuta i innych ryb tranem nie jest! Oprócz NNKT, jest on źródłem witaminy D oraz A. Nadmiar witaminy A i D jest dla organizmu szkodliwy. Wzbogacenie diety w dodatek tranu powinno być poprzedzone obliczeniem zapotrzebowania psa na te witaminy i porównaniem ilości wprowadzanych z pokarmem.
Olej z mikroalg. W zależności od gatunku alg i sposobu hodowli tych glonów, otrzymuje się oleje, które mogą zawierać w większości DHA. Może to być wykorzystane u psów z problemami neurologicznymi, jak np. psi seniorzy z objawami demencji. Dobra informacja dla wegan- nie jest to produkt odzwierzęcy.
Wytyczne żywieniowe
Według FEDIAF (2016) zapotrzebowanie określone jest dla psów w okresie reprodukcyjnym i wzrostu: 0,13g/1000 kcal posiłku. Normy dla zdrowych psów określone przez NRC wynoszą odpowiednio: dla szczeniąt 0,13g/ 1000 kcal, psy dorosłe 0,11g/1000 kcal. Zalecane jest, by przyjamniej 50-60% dostarczanych omeg stanowiła frakcja DHA.
Maksymalny limit kwasów omega-3 pod postacią EPA+DHA określony jest przez NRC na poziomie 2,8g/1000 kcal.
W przypadku stosowania karm pełnoporcjowych należy ostrożnie suplementować oleje. Istnieje ryzyko nadpodaży witamin A i D przy dodawaniu tranu do takich posiłków. Niektóre z dostępnych karm bazują na mięsie z ryb lub w składzie zawierają dodatki olejów rybich, czy kryla. Nadmierne ilości kwasów omega-3 w diecie mogą wywoływać problemy żołądkowo-jelitowe, spowalniać procesy gojenia się ran, czy np. utrudniać proces krzepnięcia krwi, przedłużając krwawienie.
Wpływ kwasów omega-3 na organizm psa
Wybór odpowiedniego źródła kwasów omega-3
Należy zwracać uwagę na daty ważności olejów rybich, z uwagi na utlenianie się cennych kwasów tłuszczowych. Produkty te powinny być przechowywane bez dostępu do światła, w niskiej temperaturze (lodówka), zużywane możliwie szybko po otwarciu (około 60 dni). Dłuższą trwałość zachowują oleje w kapsułkach. Wybierane oleje powinny mieć certyfikaty pochodzenia, a także oznaczenia zawartości (a dokładniej ich braku) metali ciężkich. Na opakowaniu powinny być zawarte informacje o zawartości EPA i DHA oraz w przypadku tranu ilość witamin A i D.
Ze względu na liczne, pozytywne własciwości kwasów omega-3 warto je suplementować od pierwszych dni życia psa (wliczamy też życie płodowe). Ich wprowadzenie może przynieść ulgę w chorobach- złagodzić trwające stany zapalne, a z nimi też obniżą doznania bólowe. Pomagają one też w przypadku problemów ze skórą i sierścią. Wybierajmy świadomie produkty do wzbogacania diety psów w kwasy omega-3.